(Япон хүн Монголын төлөө бодит байдлыг ийнхүү бичжээ. Олон монгол хүн уншаасай гэж бодон орчууллаа @Mikiya Nishimura)
Ноднин билүү, уржнан билүү…, Монголоос маш олон тооны адууг хятад руу зөөж, амьд морьдыг ачааны машин дээр ачин хилээр гаргажээ.
Гэтэл хятадууд морьдыг хөнөөх арга нь хэтэрхий хэрцгий байсан тул, монголчууд морьдыг хятад руу гаргахыг эсэргүүцэж, засгийн газраас амьд морь хилээр гаргахыг хориглосон.
Гэвч, морьдыг экспортолдог наймаачин монгол, гар хоосон буцахыг хүссэнгүй, тэгж байгаад гаргачих байх гэж бодсон ч юмуу, хил дээр аваачсан морьдоо тэнд нь байлгасаар өвс тэжээл ч өгөлгүй хүйтэн тэнгэрийн дор олон морьд бөөн бөөнөөрөө үхэж үрэгджээ….
Харин одоо тэд үхсэн морьдоо монголдоо устгаад, арьсыг нь экспортлохоор зэхэж буй бололтой….,
Иймэрхүү дүр зураглалтай байна..
Бүгд хятад руу зөөгдөх морьдын арьс.
Монголд өнөөдөр арьс шир боловсруулах техник технологи байхгүй л юм байх даа? Байсан ч, арьсыг худалдаж авах хөрөнгө мөнгө нь байхгүй, хятадын үйлдвэр компаниудад ялагдчихдаг юм болов уу… Ямар ч байсан адуугаа устгаад арьсыг нь экспортолж байна.
Дээр үед Монголд хонь ямааны ноос ноолуур арьсыг боловсруулж пальто хүрэм /дээл/ хийдэг үйлдвэр байсан. Гэвч хятадын үйлдвэр, мөн хувь хүмүүс монголын үйлдвэрээс илүү өндөр үнээр арьс шир ноос ноолуурыг нь худалдаж авах болсноор Монгол үйлдвэр түүхий эдгүй болж дампуурч үйл ажиллагаа нь зогссон гэж сонссон.
Хэрвээ Монголдоо боловсруулчихаад экспортлогдвол…, зөвхөн түүхий арьс зарснаас илүү өндөр өртгөөр зарагдана гэж бодох юм..?
Хятадын талын хэлсэн үнээр зарахаас өөр аргагүй тул, хятадууд үнийг нь буулгахын тулд миалж муулж, дураараа аашилна.
Монголын тал хадгалах нөөцлөхөд зардал ихтэй, ямар ч ашиггүй болчих учраас тэгсгээд хэлснээр нь тохиролцохоос өөр аргагүй.
Тэгээд, эргэж хараад л хятадаас үнэтэй эд бараа худалдаж авна…
Монгол таван хошуу малаар баян. Харин ч нэг баян шүү. Гэхдээ ашиг шимийг нь нэг л чанартай боловсронгуй хүртэж чадахгүй байх шиг?
Баян хоосны ялгаа их учраас үүнд тэгтлээ их ач холбогдол өгөх боломж алга уу?
Монголчууд морио дээдэлдэг л гэлцдэг.., үнэнч нөхөр бол морь гэлцдэг.., тэнгэрийн удамт хүлэг л гэлцдэг… Их л сонслоо. Гэвч бодит байдал энэ… Хил дээр өрнөдөг зүйлсийг харахад …,
Тэгж бодогдохгүй л байна даа…